Viêm da dầu
Viêm da dầu là một bệnh da mạn tính. Bệnh có diễn biến dai dẳng, hay tái phát.Bệnh thường tiến triển nặng vào mùa thu - đông. Hiện nay, theo thống kê có đến 2-5% dân số thế giới bị mắc căn bệnh này.
1. Nguyên nhân
Hiện nay nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, có thể giải thích rằng hiện tượng tăng tiết chất bã hay nhờn trên da chính là nguyên nhân khiến da bị viêm. Bên cạnh đó, các loại nấm hay vi khuẩn như: nấm Malassezia ovale, vi khuẩn P. Acne đóng vai trò quan trọng trong cơ chế sinh bệnh ở vùng da đầu.
Một số yếu tố liên quan đến bệnh như:
- Do tình trạng da bị nhờn, tiết dầu nhiều: Có mối quan hệ giữa viêm da tiết bã và lượng chất bã, thể hiện rõ ở lứa tuổi thanh thiếu niên, người trẻ (do hoạt động tuyến bã gia tăng mạnh), vị trí phân bố sang thương là vùng tiết bã nhờn.
- Hormon cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh: Viêm da tiết bã thường gặp ở nam nhiều hơn nữ, điều này chứng tỏ có sự ảnh hưởng của androgen lên đơn vị nang lông tiết bã.
- Yếu tố di truyền cũng là nguyên nhân gây bệnh: Nếu trong gia đình có người bị bệnh viêm da tiết bã hay vảy nến thì khả năng thế hệ sau bị bệnh này là rất cao...
2. Chẩn đoán xác định
2.1 Lâm sàng
- Thương tổn cơ bản là các dát đỏ thẫm, trên có vảy da khô ở vùng đa có nhiều tuyến bã như da đầu,mặt trước xương ức, vùng giữa 2 bả vai và các nếp gấp.
- Gầu da đầu là biểu hiện đầu tiên của viêm da dầu
- Ở mặt: dát đỏ và vảy da, thường ở vùng giữa 2 lông mày, rãnh mũi má.
- Ở thân mình: ban đầu là sẩn đỏ trên nang lông trên có vảy mỡ, sau đó các sẩn liên liên kết với nhau tạo hành các mảng lớn, có nhiều cung như hình cánh hoa, ở giữa có vảy mỏng, xung quanh là các sẩn có màu đỏ thẫm trên có vảy mỡ như trước ngực, vùng liên bả vai.
- Ở các nếp gấp như nách, bẹn, nếp gấp dưới vú, hậu môn sinh dục, viêm da dầu biểu hiện như viêm kẽ, da đỏ, giới hạn rõ, trên có vảy mỡ
2.1 Cận lâm sàng
- Soi nấm trực tiếp phát hiện M.furfur
- Mô bệnh học: không đặc hiệu, có hiện tượng á sừng, tăng tế bào gai và xốp bào nhẹ.
3. Chẩn đoán phân biệt
- Vảy nến: Các dát đỏ ở vùng tỳ đè, giới hạn rõ ràng trên có vsyr khô dày.
- Viêm da do ánh nắng, lupus ban đỏ hệ thống
4. Điều trị
4.1 Nguyên tắc
Liệu pháp tại chỗ với thuốc chống nấm, corticosteroid, và chất ức chế calcineurin
4.2 Điều trị cụ thể
- Đối với gầu da đầu: thường xuyên gội đầu bằng dầu gội chống nấm. Có thể dùng dầu gội chứa selenium 1-2,5%hặc chứa hoạt chất chống nấm thuộc nhóm imidazol như ketoconazol
- Đối với tổn thương trên mặt, nên dùng các loại xà phòng ZnP 2% và các thuốc chống nấm như ketoconazol...
- Isotretinoin có tác dụng làm giảm sự tiết bã. Liều lượng 0,5mg/kg/ngày trong ít nhất 8 tháng