NẤM TÓC

Nấm tóc là tình trạng viêm, gây tổn thương tóc, nang tóc da đầu và vùng da xung quanh do nấm. Bệnh gặp chủ yếu ở trẻ nhỏ mà hiếm gặp hơn ở người lớn. Bệnh hay gặp ở nông thôn hơn thành thị. Bệnh có tính chất lây truyền.

1. Nguyên nhân gây bệnh nấm tóc

- Nấm dermatophyte là nguyên nhân chủ yếu gây nấm tóc. Trong đó, nấm hay gặp là Microsporum và Trichophyton. Ở Anh và Bắc Mỹ, nguyên nhân hay gặp nhất là do nấm Trichophyton tonsurans (chiếm 90%). Tuy nhiên, nghiên cứu ở Việt Nam cho thấy nấm M. canis hay gặp hơn.

- Nấm tóc Piedra trắng do nấm Trichophyton beigelii gây nên. Nấm tóc Piedra đen do nấm Piedraia hortae gây nên.Ngoài biểu hiện ở tóc, nấm tóc Piedra cũng có thể gây nhiễm nấm huyết và các cơ quan nội tạng.

2. Triệu chứng của bệnh nấm tóc

   2.1.Biểu hiện lâm sàng

Nấm tóc Piedra: có hai dạng chính là Piedra đen và Piedra trắng:

    - Người bệnh Piedra đen thường biểu hiện triệu chứng nốt màu nâu hoặc đen dọc theo thân tóc. Nhiễm nấm thường bắt đầu dưới lớp biểu bì của sợi tóc và lan rộng ra ngoài. Tóc vỡ có thể xảy ra do vỡ nốt tại thân tóc. Khi các nốt lớn, chúng có thể bọc thân tóc.

     - Trong nấm tóc Piedra trắng, nhiễm nấm cũng bắt đầu bên dưới lớp biểu bì và phát triển thông qua thân tóc gây suy yếu và gãy tóc. Các nốt mềm, ít dính, màu trắng nhưng cũng có thể là màu đỏ, xanh lá cây hoặc màu nâu sáng. 

2.2 Cận lâm sàng

   - Soi tươi: bệnh phẩm và vảy da, tóc. Soi trực tiếp với KOH 10-20%, có thể sử dụng với mực xanh. Kết hợp nhuộm với màu cam acridin, màu trắng calcofluor và blankophor và sử dụng kính hiển vi huỳnh quang phát hiện polysaccarid của thành tế bào nấm. Trên tiêu bản soi trực tiếp thấy hình ảnh sợi nấm chia đốt và phân nhánh.

   - Nuôi cấy: môi trường cơ bản là Sabouraud. Thời gian nuôi cấy để kết luận dương tính là 7-14 ngày và để kết luận âm tính là 21 ngày.

3. Điều trị

  3.1 Nguyên tắc điều trị

• Cắt tóc ngắn.
• Gội đầu bằng các dung dịch sát khuẩn và chống nấm.
• Sử dụng các thuốc chống nấm thận trọng và theo dõi kỹ.
• Điều trị các nhiễm khuẩn kèm theo.

  3.2  Điều trị cụ thể

• Nấm tóc Piedra: nhổ tóc có tổn thương nốt cùng với gội đầu bằng dầu gội có lưu huỳnh, Ketoconazol 2%. Terbinafin uống có hiệu quả.
• Nấm da đầu:

Người lớn dùng một trong các thuốc sau:

• Fluconazol 6mg/kg/ngày x 3-6 tuần
• Griseofulvin 20mg/kg/ngày x 6-8 tuần
• Itraconazol 5mg/kg/ngày x 4-8 tuần
• Terbinafin 250mg/ngày x 2-4 tuần

Trẻ em: dùng một trong các thuốc sau:

• Fluconazol 6mg/kg/ngày x 6 tuần
• Griseofulvin 20-25 mg/kg/ngày x 6-8 tuần
• Itraconazol 3-5 mg/kg/ngày x 6 tuần
• Terbinafin 62.5 mg/bgatf (<20kg), 125 mg/ngày (20-40 kg) hoặc 250 mg/ngày (>40kg) x 2-6 tuần.

4. Phòng bệnh

• Vệ sinh tóc thường xuyên.
• Hạn chế gội đầu vào ban đêm.
• Giữ khô tóc.
• Hạn chế trẻ nhỏ chơi với súc vật.